• Ga stapje voor stapje vooruit
• Geef de nodige hulp
• Visualiseren
• Het materiaal aanpassen
• Voorwerpen makkelijk bereikbaar maken
• Systematisch te werk gaan

Ga stapje voor stapje vooruit

Aangezien mensen met autisme erg verschillend zijn, moeten het doel en de middelen om het te bereiken aan elk kind worden aangepast. Wat kan u van uw kind vragen?

Indien uw kind iets moet leren dat ingewikkeld is of uit verschillende handelingen bestaat, kan u de activiteit opsplitsen in minidoelstellingen (één stapje, één handeling of zelfs een onderdeel van een handeling tegelijk).

• Ga stapje voor stapje vooruit
• Geef de nodige hulp
• Visualiseren
• Het materiaal aanpassen
• Voorwerpen makkelijk bereikbaar maken
• Systematisch te werk gaan

Geef de nodige hulp

Om iets nieuws te leren heeft uw kind de juiste hulp nodig. Ga daarom zorgvuldig na hoe u uw kind het best kan ondersteunen (bijvoorbeeld met een afbeelding of met actieve hulp) en verminder uw hulp al naargelang zijn vorderingen.

Meer lezen: Hoe uw kind helpen?

Help uw kind wanneer het nodig is, maar houd er rekening mee dat het in de war zou kunnen raken indien u te veel aanwijzingen of stimuli geeft (foto's, aanmoedigende woorden, kleurcodes, enz.).
Trek u ook tijdig terug wanneer uw kind een activiteit onder de knie heeft. Een kind met autisme kan immers falen bij het uitvoeren van een activiteit gewoon omdat de volwassene die ze hem geleerd heeft niet meer in de buurt is. Verbale aanwijzingen kunnen bovendien voor gevolg hebben dat het kind er afhankelijk van wordt; geef er dus niet te veel of verminder langzamerhand het aantal.

Laura heeft het makkelijker om de messen en vorken in de juiste bestekbakjes te leggen wanneer boven elk bakje een foto van de inhoud ligt dan wanneer je haar actief helpt om de zaken op de juiste plaats te leggen.

• Ga stapje voor stapje vooruit
• Geef de nodige hulp
• Visualiseren
• Het materiaal aanpassen
• Voorwerpen makkelijk bereikbaar maken
• Systematisch te werk gaan

Visualiseren

Visuele ondersteuning verhoogt de autonomie van uw kind door zichtbaar te maken wat niet zichtbaar is en door houvast te bieden wanneer het een taak moet uivoeren. U kan bijvoorbeeld:

De omgeving organiseren en visualiseren

• De spellen per categorie opbergen en op elke speelgoedbak een foto of etiket kleven.
• Een foto van het toilet ophangen met een pijltje om de juiste richting aan te geven.
• Een bak plaatsen op de plek waar uw kind zijn boekentas moet neerzetten wanneer het van school komt.
• Met foto's of pictogrammen op de deuren van keukenkasten en koelkast aangeven waar het eten en het keukengerei zich bevinden.
• Met een gekleurde stip aangeven waar je moet duwen om het toilet door te spoelen.
• Een schema maken om de handdoeken te plooien, het juiste bedrag voor een boodschap samen te stellen, de tafel te dekken met de borden en het bestek op de juiste plaats, enz.

Meer lezen: De omgeving organiseren en visualiseren

De foto’s verduidelijken waar het keukengerei opgeborgen is.

Met de foto’s op de bakken vindt Naomi gemakkelijker haar speelgoed. De foto’s helpen haar eveneens bij het opruimen.

Het blauwe kruis geeft aan waar je moet drukken om te spoelen.

Op de deur van het toilet hangt een foto om Adam te helpen.

De activiteiten organiseren en visualiseren

• Een boodschappenlijstje met afbeeldingen maken.
• Visualiseer de verschillende stappen van een complexe activiteit (zoals je handen wassen, je aankleden, naar het toilet gaan, de bus nemen, …).
• De kledingstukken in een bepaalde volgorde klaarleggen.
• Een aftelrijmpje leren om de volgorde van de handelingen om je te wassen te automatiseren.

Meer lezen: De activiteiten organiseren en visualiseren

Met deze foto’s kan Pierre zijn sportzak zelfstandig klaarmaken.

Een model om geld te voorzien voor het kopen van een tijdschrift dat 3,65 euro kost.

De mama van Seppe legt de kledingstukken klaar in de volgorde dat Seppe zich moet aankleden.

Visualisatie van de verschillende stappen bij het aankleden.

De foto’s van de boodschappenlijst wanneer Joël ‘macaroni met kaassaus en hesp’ wil klaarmaken. Joël heeft voor verschillende recepten aangepaste boodschappenlijsten met foto’s.

De foto’s met de verschillende stappen verduidelijken wat Adam moet doen als hij zijn handen wast.

• Ga stapje voor stapje vooruit
• Geef de nodige hulp
• Visualiseren
• Het materiaal aanpassen
• Voorwerpen makkelijk bereikbaar maken
• Systematisch te werk gaan

Het materiaal aanpassen

Misschien kan uw kind een bepaalde taak niet op eigen kracht tot een goed einde brengen omwille van motorische problemen. In dat geval kan u uw kind helpen door puur praktische ingrepen:

• Vervang de linnenmand door een bak met een wijdere opening.
• Koop schoenen met een velcrosluiting in plaats van veters.
• Gebruik een pompflacon met vloeibare zeep in plaats van een stuk zeep.
• Gebruik handige hulpmiddeltjes zoals een aangepaste lepel, een losse opstaande bordrand, enz…
• Gebruik een spons in plaats van een washandje.
• Verstevig de foto's of pictogrammen die uw kind gebruikt door ze op een stuk karton, een houten plankje of het deksel van een pot te kleven.
• enz.

Meer lezen: De activiteiten organiseren en visualiseren

In de rode mand kan Véronique gemakkelijk haar vuile was wegbergen.

De afbeelding is op een deksel van een pot gekleefd. Zo kan Aline de afbeelding beter vastgrijpen als ze deze aan haar mama geeft om te vragen om met de schildpad te spelen.

Het toilet is aangepast zodat Adam zelfstandig naar het toilet kan gaan.

Arthur draagt schoenen met een velcrosluiting, zo kan hij helemaal alleen zijn schoenen aantrekken.

• Ga stapje voor stapje vooruit
• Geef de nodige hulp
• Visualiseren
• Het materiaal aanpassen
• Voorwerpen makkelijk bereikbaar maken
• Systematisch te werk gaan

Voorwerpen makkelijk bereikbaar maken

Zet dagelijkse voorwerpen op een goed zichtbare en makkelijk bereikbare plaats:

• Plaats het communicatiesysteem van uw kind op een goed zichtbare plek binnen handbereik.
• Berg speelgoed op in doorzichtige bakken in een open wandrek.
• Plaats het dagschema op een plek waar uw kind het makkelijk kan zien en pakken.
• Zet de doos met zakdoekjes op een goed bereikbare plaats, bijvoorbeeld op het bijzettafeltje.
• Hang de handdoek goed zichtbaar naast de wastafel.
• Plaats het afwasmiddel op het lege werkblad.
• Plaats de boeken in een wandrek op ooghoogte van uw kind.
• enz.

Adam kan zelf zijn boeken uit het rek nemen.

De papa van Rémy legt het toiletgerei goed in het zicht op de lavabo.

• Ga stapje voor stapje vooruit
• Geef de nodige hulp
• Visualiseren
• Het materiaal aanpassen
• Voorwerpen makkelijk bereikbaar maken
• Systematisch te werk gaan

Systematisch te werk gaan

Mensen met autisme houden van routine. Ze willen dat de dingen altijd op dezelfde plaats staan, nemen altijd dezelfde weg, enz. Hoewel u uiteraard niet aan overdreven rigiditeit mag toegeven, is het tijdens het leerproces belangrijk om altijd hetzelfde materiaal altijd op dezelfde manier te gebruiken. Zorg ervoor dat:

• dagelijkse voorwerpen altijd op dezelfde plaats worden gelegd: de tandenborstel, de handdoek, de mantel, de zapper, enz.;
• iedereen een vaste plaats aan tafel heeft;
• het speelgoed altijd op dezelfde plaats wordt opgeborgen;
• het ochtendritueel altijd in dezelfde volgorde verloopt;
• enz.

Het speelgoed is per lade geordend. Adam kan zelf alles vinden als hij met iets wil spelen.