Wat houdt autonoom zijn in?

Autonomie is het vermogen om zelf dingen te doen, om je in je eentje uit de slag te trekken. Dat autonomie een menselijke behoefte is, wordt al heel vroeg duidelijk: een baby grijpt naar zijn knuffel, kruipt rond, probeert iets te pakken, maakt zijn eerste stapjes. Rond drie jaar begint een kind zich te manifesteren door opstandig te zijn en dingen te zeggen zoals 'neen' of 'zelf doen'. Hoe groter het kind wordt, hoe meer vrijheid het zal verwerven: het zal zelf zijn kleren kiezen, zelf zijn boekentas dragen, zakgeld krijgen, uitgaan, misschien zelfs met een brommer rijden… Autonoom worden geeft niet alleen vrijheid, maar beantwoordt ook aan een reële behoefte: die om niet van anderen afhankelijk te zijn. Als ouder weet je dat je je kind in dit proces naar zelfstandigheid moet begeleiden.

Mensen met autisme staan niet noodzakelijk te springen om autonomer te worden. Niet dat ze er geen behoefte aan hebben, maar ze houden nu eenmaal niet van veranderingen en nieuwe dingen. Bovendien zien ze niet altijd het nut in van nieuwe dingen te leren, zeker omdat het een inspanning vergt en niet altijd prettig is. De houding van de ouders is dan ook erg belangrijk. Zij moeten het leerproces aanpassen aan de mogelijkheden van hun kind, volhouden en consequent zijn bij het opvoeden.

In het opvoedingsproject van de ouders staat het aanleren van autonomie centraal. Maar opgelet, autonomie wil niet zeggen perfectie. Wat telt, is niet het ‘succes’ op zich maar het feit dat uw kind de mogelijkheid krijgt om iets zonder externe hulp te doen.

Pierre heeft een boodschappenlijstje nodig, ook al moet hij maar één enkel ding kopen.

Opdat je kind zelfstandig zou kunnen worden, moet je ook 'risico's' durven nemen. Dus zonder mopperen de vloer van de keuken schoonmaken wanneer je kind zelf met zijn lepel mocht eten, je kind een schaar laten gebruiken bij het knutselen, de hulpwieltjes van zijn fiets durven halen, je kind alleen naar de bakker laten gaan, enz. Je moet tolerant zijn, fouten en beperkingen aanvaarden en het leerproces aanpassen aan de mogelijkheden van je kind.

Wanneer we het over autonomie hebben, denken we eerst en vooral aan de activiteiten van het dagelijks leven. Nochtans is autonomie ook belangrijk voor de vrije tijd, de mobiliteit, de communicatie, enz. U dient dus in alle aspecten van de ontwikkeling van uw kind aandacht te hebben voor autonomie.