Participate!
Menu
Home Autisme begrijpen Wat is autisme? Theorieën over autisme Contextblindheid Contextblindheid en gebrek aan flexibiliteit

Contextblindheid en gebrek aan flexibiliteit

Een ander gevolg van contextblindheid is de afhankelijkheid van bepaalde details. Stel dat je iemand 's morgens thuis oppikt om samen ergens naar toe te gaan en in de woonkamer is een tafel gedekt. Er staan borden en er ligt bestek. Vanuit de context (het is ochtend, we zouden meteen vertrekken, er is gedekt voor meer dan twee...) heb je door dat de tafel op voorhand gedekt is voor later. Iemand die deze context niet in rekening kan brengen, zal wellicht verwachten dat hij verwacht wordt te eten. Borden en bestek zien, betekent immers dat men gaat eten. Dergelijke a-contextuele, vaste koppelingen zijn typisch voor kinderen met autisme. Een gevolg hiervan is dat een wijziging of verandering van één of meerdere details tot verwarring en angst kan leiden.

Contextblindheid is ook verantwoordelijk voor het gebrek aan flexibiliteit in het gedrag van kinderen met autisme. Ze houden vast aan bepaalde gewoontes of gedragingen, ook al is dat niet gepast of niet nodig in een bepaalde context. Hun contextblindheid blijkt vaak uit hun gedrag. Na een bepaald tv-programma moet er gegeten worden, ook al is de context anders (kort na de middag op bezoek bij oma, moeder nam een videoband met het favoriete programma mee om het kind bezig te houden). Als je naar buiten gaat, dan doe je een jas aan, ook al is het snikheet.

Ook het omgekeerde komt voor, het niet toepassen of stellen van een bepaald gedrag wanneer de context dat wel vereist maar toch verschilt van de aanleersituatie. Ook generalisatieproblemen (het toepassen van wat je geleerd hebt in meerdere, verschillende situaties) zijn een gevolg van contextblindheid.

Contextblindheid maakt het kinderen met autisme niet alleen moeilijk om sociale situaties en communicatie te begrijpen, maar heeft ook een effect op het begrijpen van heel wat waarnemingen. Door hun contextblindheid begrijpt jouw kind dingen, mensen en situaties niet zoals andere kinderen. Het opvoeden van een kind met autisme betekent nog meer dan voor andere kinderen verduidelijken en verhelderen van de juiste betekenissen.


De afwas doen is een routineklus bij Pierre. De afwas
moet gedaan worden na de maaltijd. Wanneer de
mensen gedaan hebben met eten verzamelt Pierre
de borden om de afwas te doen.

Zij vertellen

Een jongen met autisme wou tijdens een zomerkamp niet naar het toilet gaan omdat alle wc's op de kampplaats een zwarte zitting hadden en die thuis een witte. Hij herkende de wc's op kamp niet als wc, zelfs al wezen allerlei andere zaken in de ruimte (zoals de rol met toiletpapier aan de muur en de lavabo) op de betekenis wc.

Kevin gaat met de trein op bezoek naar zijn oma. Net als zijn ouders de wagen willen starten om hem naar het station te brengen, merkt Kevin dat hij zijn mp3-speler vergeten is. Die ligt nog op zijn kamer. Hij mag die halen van moeder, maar moet zich wel haasten want het is nipt om de trein nog te halen. Na drie minuten is Kevin nog steeds niet terug. Moeder gaat binnen en merkt dat Kevin net zijn pantoffels uit doet om zijn schoenen weer aan te trekken. Hij had zijn pantoffels aangetrokken om naar boven te gaan, want dat is de regel in huis. Kevin kan op deze regel geen uitzondering maken als de context (hier van een gehaast vertrek) dat vereist. Uitzonderingen zijn voor hem net als voor veel andere kinderen met autisme een groot probleem.

Koen is helemaal overstuur en weet niet wat te zeggen wanneer in de Mc Donald's een serveerster zijn bestelling al komt opnemen terwijl hij nog in de wachtrij staat. Het is erg druk in de zaak en om het wachten te verkorten, zijn extra serveersters ingeschakeld die de bestellingen opnemen terwijl de mensen aanschuiven. Koen weigert echter zijn bestelling mee te delen, hoewel hij weet wat hij wil. Hij bestelt immers altijd hetzelfde. Hij kan pas bestellen wanneer hij vooraan in de rij staat, aan de toonbank.